در زمان دیرکرد پرداخت ودیعه توسط موجر چه باید کرد؟ شرایط تاخیر در استرداد ودیعه توسط موجر چیست؟ الزام موجر به بازگرداندن ودیعه، چگونه است؟ خسارت تاخیر استرداد ودیعه چگونه محاسبه می‌شود؟
قرارداد رهن و اجاره یکی از مهم‌ترین قراردادها بین مردم است و معمولا درگیری و اختلافات زیادی بین طرفین پیش می‌آید. یکی از رایج‌ترین موارد، تاخیر در استرداد یا بازگرداندن ودیعه از سوی موجر است، که به دلیل عدم توجه به مواردی در هنگام تنظیم و امضای قرارداد اجاره و عدم تعیین ضمانت اجرایی قوی برای قرارداد روی می‌دهد. در این مطلب قصد داریم به چگونگی الزام موجر به پرداخت ودیعه یا رهن بپردازیم.
استرداد ودیعه یعنی چه؟
وقتی قرارداد اجاره بین دو طرف منعقد می‌شود، با انعقاد قرارداد اجاره، مبلغی از طرف مستاجر به موجر پرداخت می‌شود. مبلغ گرو گذاشته شده رهن یا ودیعه نامیده می‌شود که مستاجر به عنوان قرضالحسنه و تضمین اجاره ملک به مالک می‌دهد.
پس از انقضای مدت اجاره، مستاجر میتواند ودیعه یا مبلغ رهن را از موجر یا صاحبخانه مطالبه کند و موجر موظف است با درخواست مستاجر، مبلغ ودیعه را به مستاجر مسترد نماید یا پرداخت کند.
پرداخت ودیعه از طرف مستاجر به موجر نکاتی دارد که از لحاظ حقوقی باید در قرارداد اجاره‌نامه رعایت شود. در ادامه روش‌ها و شرایط سپردن ودیعه به موجر را بررسی می‌کنیم:
روش‌های پرداخت پول ودیعه یا پول پیش به موجر
1-شرایط پرداخت ودیعه به صورت نقد
اگر قرار است پول پیش به صورت نقدی توسط مستاجر به موجر پرداخت شود، قطعاً باید صورت‌جلسهای مبنی بر پرداخت وجه فوق تنظیم شود و از موجر، وکیل یا نماینده قانونی او امضاء و اثر انگشت دریافت کرد تا مبادا در آینده مشکلی به وجود آید و موجر ادعا کند که همچین مبلغی پرداخت نشده است.
2-شرایط پرداخت پول پیش یا ودیعه در قالب چک
اگر قرار است ودیعه به صورت چک به موجر پرداخت شود، چک تضمین‌شده باشد تا در صورت مواجه با مشکل، بتوان از چک و استعلام آن در دادگاه استفاده کرد و پرداخت وجه توسط مستاجر را ثابت کرد.
3-شرایط پرداخت پول پیش یا ودیعه در عرف
گاهی وقت ها در عرف بجای قرض الحسنه از اصطلاحاتی همچون ودیعه یا پول رهن یا سایر عناوین دیگر استفاده می‌شود. مهم این است که این وجه به صورت قرضالحسنه باید در قرارداد نوشته شود. البته استفاده از واژه قرضالحسنه به جای پول پیش یا ودیعه، به نفع موجرین است.
زیرا اگر در اجاره‌نامه از اصطلاح ودیعه استفاده شود، یعنی پول به صورت امانت در اختیار موجر است و موجر حق استفاده از این ودیعه یا امانت را ندارد و در صورت استفاده، به جرم خیانت در امانت مورد تعقیب کیفری قرار خواهد گرفت. ولی اگر از اصطلاح حقوقی و صحیح قرضالحسنه استفاده شود، به این معنی است که این پول به موجر قرض داده شده و موجر میتواند آن را در مدت قرارداد مورد تصرف قرار دهد و به عبارتی خرجش کند.
مورد دیگر اینکه اگر در پایان مدت اجاره خسارتی به محل استیجاری برسد یا مستاجر بدهی نسبت به اجاره ماهیانه یا ورود خسارت به ملک دارد، موجر میتواند از محل قرضالحسنه، طلب یا خسارات وارده به ملک را برداشت کند.
همه چیز در مورد عدم یا تاخیر استرداد ودیعه توسط موجر
اگر پس از پایان و انقضای مدت اجاره، مستاجر ملک را تخلیه کند اما موجر نسبت به بازگرداندن ودیعه اقدام نکند، مستاجر میتواند اقدامات زیر را انجام دهد:
1- راهکار اول این است که مستاجر در آن ملک به تصرف خود ادامه دهد و منتظر بماند تا موجر ودیعه را پرداخت کند.
2- راهکار بعدی که قانونی است این است که مستاجر باید به مرجع قضایی و شورای حل اختلاف مراجعه کند و با تقدیم دادخواستی تحت عنوان مطالبه وجه، از طریق دادگاه، الزام وی را به استرداد ودیعه بخواهد. در دعوای الزام موجر به پرداخت و استرداد ودیعه، خواهان دعوا، مستأجر است که می‌بایست دادخواست خود را به طرفیت موجر (خوانده) مطرح کند.
3-در این صورت ابتدا مستاجر باید ملک را تخلیه کند و با دادن دادخواست تامین دلیل از طریق شورای حل اختلاف، مراتب تحویل ملک و کلید را به شورای حل اختلاف گواهی کند. سپس مراتب تحویل ملک و کلید را از طریق اظهارنامه رسمی از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی، به موجر اطلاع دهد و سپس دادخواست مطالبه وجه ودیعه را به طرفیت موجر به مرجع ذی‌صلاح تقدیم کند.
4- پس از صدور رأی مبنی بر الزام موجر به پرداخت و استرداد ودیعه و قطعیت آن، با تقاضای مستأجر، اجراییه صادر و پرونده به اجرای احکام ارسال می‌شود. در این مرحله مستأجر میتواند با معرفی اموال موجر تا میزان خواسته خود و توقیف اموال وی، حق خود را دریافت نماید.
5-پس از ابلاغ اجراییه به موجر چنانچه موجر ظرف مدت ۳۰ روز دادخواست اعسار را به محکمه تقدیم نکند، دادگاه به درخواست مستاجر، حکم جلب موجر را صادر می‌کند یا نسبت به توقیف اموال موجر اقدام می‌کند.
مرجع صالح رسیدگی به دعوای الزام موجر به پرداخت ودیعه
دادگاه صالح جهت رسیدگی به دعوای الزام موجر به پرداخت و استرداد ودیعه، در صورتی که مبلغ ودیعه کمتر از بیست میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف محل اقامت موجر است و اگر مبلغ بیش از بیست میلیون تومان باشد، دادگاه محل اقامت موجر، مرجع رسیدگی به دعوا است.
محاسبه خسارت تاخیر پرداخت ودیعه از سوی موجر
طبق قانون روابط موجر و مستاجر، تشخیص میزان خسارتی که از طریق موجر به مستاجر به دلیل تاخیر در بازگرداندن مبلغ رهن وارد شده، طبق شاخص بانک مرکزی است و کارشناس نمی‌تواند آن را تعیین کند. همچنین مستاجر حق دارد به ازای هر روز از تاخیر استرداد مبلغ ودیعه، حق التزام به یک مبلغ توافقی از موجر دریافت نماید.
بنابراین در زمان انعقاد اجاره نامه مستاجر باید ضمانت اجرایی برای خود قائل شود، تا اگر در پایان مهلت اجاره، موجر از بازگرداندن وجه خودداری کرد، مستاجر بتواند به طور رایگان نسبت به پس گرفتن ودیعه ملک اقدام کند.
نکات مهم در دعوای الزام موجر به پرداخت و استرداد ودیعه
- تقاضای مستاجر برای استرداد ودیعه در صورتی مورد قبول دادگاه قرار می‌گیرد که مستاجر مورد اجاره را تخلیه کند. مستاجر قبل از تخلیه نمی‌تواند تقاضای مطالبه ودیعه را نماید.
- در صورتی که مستأجر نشانی فعلی محل اقامت موجر را نداند، میتواند همان نشانی که از وی در اجاره نامه ذکر شده است را به دادگاه اعلام کند.
- مستأجر میتواند ضمن دادخواست الزام موجر به پرداخت و استرداد ودیعه، خسارت تأخیر در پرداخت را نیز از زمان مطالبه یا از زمان تقدیم دادخواست تا زمان پرداخت مبلغ ودیعه، از موجر مطالبه کند.
- اگر اثبات شود موجر از پرداخت ودیعه به مستاجر خودداری کرده است، موجر نمی‌تواند مستاجر را به پرداخت خسارت تاخیر در تحویل محکوم کند.
- تهاتر به عنوان یکی از اسباب سقوط تعهدات، نیازمند حکم از مرجع صلاحیت‌دار است و موجر نمی‌تواند، بدون اخذ حکم از مرجع صلاحیت‌دار، اجاره‌بهای معوقه را با بخشی از ودیعه اجاره، تهاتر کند.
- اگر مستأجر محل مسکونی به دلیل عدم پرداخت ودیعه، از تحویل ملک به موجر خودداری کند، حق حبس خود را اعمال کرده و تکلیفی به پرداخت اجرت المثل مقرر در قرارداد برای هر روز تأخیر در تخلیه، پس از انقضای اجاره ندارد.
نمونه اظهارنامه استرداد مبلغ رهن ملک
سوالات متداول
اولین اقدام مستاجر قبل از شکایت از موجر برای عدم پرداخت ودیعه چیست؟
مستأجر باید قبل از این که دادخواست مطالبه ودیعه را تقدیم دادگاه کند، ملک را تخلیه کرده و مراتب تخلیه را از طریق شورای حل اختلاف تأمین دلیل کند. همچنین کلید ملک را تحویل شورای حل اختلاف محل ملک دهد و مراتب را از طریق اظهارنامه رسمی به موجر اعلام کند.
مرجع صالح برای رسیدگی به دعوای عدم استرداد ودیعه توسط موجر کجاست؟
در صورتی که مبلغ ودیعه کمتر از بیست میلیون تومان باشد، شورای حل اختلاف محل اقامت موجر است و اگر مبلغ بیش از بیست میلیون تومان باشد، دادگاه محل اقامت موجر صالح به رسیدگی است.
نحوه اجرای حکم موجر چگونه است؟
پس از ابلاغ اجراییه به موجر چنانچه موجر ظرف مدت ۳۰ روز دادخواست اعسار را به محکمه تقدیم نکند، دادگاه به درخواست مستاجر، حسب ماده ۳ قانون نحوه اجرای محکومیت‌های مالی، حکم جلب موجر را صادر می‌کند یا نسبت به توقیف اموال موجر اقدام می‌نماید.
اگر موجر در پرداخت ودیعه به مستاجر تاخیر داشته باشد، جریمه دیرکرد چگونه محاسبه می‌شود؟
کارشناس دادگستری با توجه به میزان تورم و وجه ودیعه، جریمه دیرکرد را محاسبه می‌کند.
در صورت عدم استرداد ودیعه توسط موجر، او میتواند به علت تاخیر در تخلیه، از مستاجر خسارت بگیرد؟
خیر. اگر اثبات شود موجر از پرداخت ودیعه به مستاجر خودداری کرده است، موجر نمی‌تواند مستاجر را به پرداخت خسارت تاخیر در تحویل محکوم کند.
آیا موجر میتواند مبلغی را به عنوان خسارت از ودیعه کم کند و به مستاجر نپردازد؟
خیر. تحت هر شرایطی پول رهن یا قرضالحسنه مصون از کسر کسورات است و باید به مستاجر بازگردانده شود. مگر اینکه در قرارداد تصریح شده باشد که قابل تهاتر می‌باشد.
خسارت تاخیر استرداد ودیعه از سوی موجر، چگونه محاسبه می‌شود؟
طبق قانون روابط موجر و مستاجر، تشخیص میزان خسارتی که از طریق موجر به مستاجر به دلیل تاخیر در بازگرداندن مبلغ رهن وارد شده، طبق شاخص بانک مرکزی است و کارشناس نمی‌تواند آن را تعیین کند. همچنین مستاجر حق دارد به ازای هر روز از تاخیر استرداد مبلغ ودیعه، حق التزام به یک مبلغ توافقی از موجر دریافت نماید.
امیدواریم مطلب فوق برای شما مفید بوده باشد. لطفا اگر سوال یا نظری در این مورد دارید، در بخش نظرات برای ما بنویسید.
وبسایت: luxbuyer.ir