موزاییک یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی در ایران می باشد. در لغت موزاییک به معنای در کنار هم چیده شدن می باشد و در صنعت ساختمان به سنگ هایی که درکنارهم چیده شده و تصویر یا نقشی را خلق می کنند اطلاق می گردد. امروزه موزاییک در کف ساختمان، کف حیاط، سنگ فرش پیاده رو، سنگ فرش باغ و موارد مشابه به کار برده می شود.
موزائیک نوعی کفپوش بتنی متراکم متشکل از سیمان، ماسه، پودر سنگ، سنگدانه و آب می باشد که با به کارگیری روش های ویبره ای یا پرسی متراکم و فشرده می گردد. موزائیک ها از دو لایه زیرین و رویه (رنگ موزائیک) تشکیل می شوند. لایه زیرین که ضخامت زیادی دارد از سیمان ، ماسه و آب تشکیل شده و دارای مقاومت فشاری بالایی می باشد. لایه رویه که قابلیت اجرا در رنگ ها و طرح های متنوعی را دارد در واقع نقش تزیینی موزائیک را به عهده دارد.
روش های تولید موزاییک
موزاییک پرسی
در این روش بتن ابتدا بتن در قالب ریخته شده و سپس با استفاده از دستگاه پرس متراکم می گردد. موزاییک پرسی می بایست پس از ساخت، ساب خورده تا سطح صاف و صیقلی پیدا نماید.
موزاییک ویبره ای
در این روش هیچ فشاری به بتن وارد نمی شود و موزاییک ها تنها به وسیله میز ویبره فشرده می شوند. موزاییک های ویبره ای دارای سطی صاف هستند و نیازی به ساب خوردن ندارند. لازم به ذکر است که عمل سایش بر روی موزاییک های ویبره ای که در لایه رویی دارای سنگ دانه های تزیینی می باشند انجام می پذیرد.
تقسیم بندی انواع موزاییک
همانگونه که ذکر شد موزاییک یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی می باشد. انواع موزاییک در بازار با نام هایی چون موزائیک حیاطی ، موزائیک سیمانی، موزائیک گرانیتی، موزائیک پلیمری و واش بتن طبقه بندی و از یکدیگر متمایز می گردند.
موزاییک سیمانی
موزاییک سیمانی (موزاییک بتنی) یکی از انواع موزاییک با تقاضای بالا می باشد که تنها از سیمان ساخته شده و در لایه رویه آن سنگ های تزیینی وجود ندارد. موزائیک های سیمانی در اندازه ها و اشکال بسیار متنوع تولید می گردند. با توجه به مقاومت سایشی بالای موزائیک های سیمانی، دارای کاربرد گسترده ای در ساخت پیاده رو ها و اماکن پرتردد می باشند.
موزاییک حیاطی
موزاییک حیاطی که به موزائیک شیاردار نیز معروف می باشند همانطور که از نامشان پیداست به عنوان موزاییک کف حیاط منزل، باغ و ویلا کاربرد دارند. موزاییک های حیاطی عموما در لایه رویه خود دارای نقوشی با فرورفتگی و برجستگی می باشند.
موزاییک واش بتن
واش بتن به موزائیک هایی اطلاق می شود که در لایه رویۀ آنها از سنگدانه هایی تزیینی مانند سنگ رودخانه استفاده شده است. به دلیل وجود سنگ های تزیینی در لایه رویه، واش بتن ها دارای سطح صیقلی نمی باشند. موزاییک واش بتن به دو روش پرسی و ویبره تولید می شوند. در روش ویبره ابتدا مواد داخل قالب ریخته و پس از ویبره شدن وارد اتاق اتوکلاو می شود. پس از گذشت 24 ساعت موزاییک ویبره ای تولیدی از داخل قالب خارج و با فشار آب بالا شسته می شود. در روش پرسی که در حقیقت سبب تولید موزائیک واش بتن با دولایه می شود، پس از ریختن مواد داخل قالب از دستگاه پرس استفاده شده و بعد از خروج موزائیک از قالب با فشار بالای آب شسته می شود. در اجرای موزاییک واش بتن باید از ریختن دوغاب و سیمان بر روی آن اجتناب شود. همچنین برای شستشوی این موزاییک ها نباید از مواد اسیدی استفاده شود.
موزاییک گرانیتی
موزاییک گرانیتی موزاییکی است که در لایه رویه آن خرده سنگ های تزیینی مانند گرانیت و مرمر به کار رفته است. در برخی موارد در ساخت لایه رویه، استفاده از تکه های شیشه در کنار خرده گرانیت نیز دیده شده است. سطح رویه موزائیک های گرانیتی بسیار صاف و صیقلی می باشد.
موزاییک پلیمری
موزاییک پلیمری یا سمنت پلاست ترکیبی از بتن و پلیمر است که تحولی بزرگ در صنعت موزائیک سازی به حساب می آید. مواد تشکیل دهنده موزائیک پلیمری شامل سیمان، ماسه، رزین، آب رنگدانه های شیمیایی می باشد. تراکم بافت، مقاومت فشاری بالا (تا سه برابر بتن)، خاصیت آب گریزی، وزن سبک و تنوع رنگ از ویژگی های موزائیک سمنت پلاست می باشد.