برای جلوگیری از اختلاف نظر و دعواهای حقوقی و غیر حقوقی بین مالک و مستاجر و یا بین فروشنده و خریدار و یا حتی گاهی برای پیش گیری از به دام افتادن توسط سودجویان، باید بدانید که خرید و فروش یا اجاره یک ملک، شرایط حقوقی ویژه‌ای دارد وآگاهی از این قوانین کمک می‌کند تا تجربه دلپذیرتری از خرید یا اجاره یک خانه داشته باشید و از خسارت‌های احتمالی در آینده جلوگیری کنید. به هر حال همیشه «پیشگیری بهتر از درمان خواهد بود!»
زمانی که شما ملک موردنظر را خریداری یا اجاره کرده‌اید، یعنی مراحلی مثل جستجو، یافتن ملک مناسب، توافق طرفین، نوشتن مبایعه‌نامه، پرداخت را پشت سر گذاشته‌اید. پس‌از این مراحل نکاتی وجود دارد که در زمان تحویل، رعایت آن‌ها چه از لحاظ حقوقی و چه امنیتی برای شما الزامی است.
زمان تحویل ملک
طبق ماده 367 قانون مدنی به بیان ساده، تسلیم زمانی صورت می‌گیرد که خریدار بتواند بنا بر میل خود از ملک استفاده کند.
قراردادی که بین فروشنده و خریدار بسته شده است، زمانی کامل می‌شود که موارد آن تمام کمال تحقق پذیرفته باشد. این بدان معناست که اگر شما ملکی را خریداری کرده‌اید و فروشنده در زمان تحویل ملک تعلل کرده باشد، قانون از شما حمایت خواهد کرد و به راحتی می‌توانید در این مورد اقدام نمایید. «طبق ماده 338 و 362 قانون مدنی فروشنده موظف است مبلغی که قبلا به صورت توافقی در قرارداد ذکرشده، به عنوان خسارت تاخیر به خریدار پرداخت نماید.»
و اما نکاتی که باید هنگام تحویل جدی بگیرید:
پرس و جو از ساکنین
حتما قبل از تحویل ملک، در صورت امکان از مستاجر قبلی یا همسایگان در خصوص مشکلات احتمالی ملک و مبلغ شارژ و بدهکاری‌هایی نظیر مشاعات آب، برق، گاز و تلفن اطلاع کسب کنید. درغیر این صورت حتما در قرارداد، عدم تصفیه به منزله‌ی عدم تحویل است را ذکر کنید.
اگر ملک خریداری شده مستاجرداشته باشد چه؟
اگر ملکی که آن را خریداری کرده‌اید مستاجر دارد و از موعد قرارداد آن‌ها باقیمانده، با توافق طرفین می‌توانید قرارداد مستاجر را به خود انتقال دهید و قرارداد جدیدی تنظیم نمایید.
بازدید نهایی قبل از تحویل
قبل از آن که ملک را تحویل بگیرید، یک بار دیگر در حضور خود مالک، ملک مورد نظر را بازدید کنید و از تخلیه بودن آن اطمینان حاصل کنید و به هیچ وجه به تحویل کلید در محضر یا آژانس املاک اکتفا نکنید. در بازدید نهایی ملک یکبار دیگر تمامی موارد از قبیل (شیرآلات،سیستم‌های سرمایش گرمایش، انبار و پارکینگ و …) را چک کنید و از صحت و سلامت آن‌ها اطمینان کسب کنید تا از بروز اختلافات و دردسرهای بعدی جلوگیری شود.
تحویل پارکینگ و انباری
هنگام تحویل خانه، حتما پارکینگ و انباری یا دیگر متعلقات ملک را با مشخصاتشان در سند ملک تطبیق بدهید تا «پارکینگ مزاحم» رابه جای پارکینگ مستقل واحد به شما ندهند.
تحویل در حضور شخص سوم
بهتر است برای محکم کاری بیشتر، هنگام تحویل ملک، شخص دیگری به جز فروشنده و خریدار(شخص ثالث) حضور داشته باشد تا تحویل ملک را به همراه یک صورت جلسه، در دو نسخه به همراه امضا تایید نماید. این شخص می‌تواند مشاوراملاک هم باشد.
نکاتی که کمتر به آن‌ها توجه می‌شود
گاهی تفاوت بسیار مشهودی در آنچه در دفعات اول بازدید، مشاهده می‌کنید و آنچه بعد از تحویل ملک شاهد آن خواهید بود وجود دارد. چرا که در اکثر مواقع نکات منفی از چشم خریدار دور می ماند.
بررسی کلید پریزها و سیستم سیم‌کشی
برای بررسی توان ولتاژی برق ملک نیازی نیست تا حتما کارشناس داشته باشید و به راحتی با یک وسیله برقی معمولی قابل بررسی خواهد بود.
تعداد پریزها با متراژ خانه محاسبه می‌گردد. شاید به نظر نکته پیش پا افتاده‌ای بیاید اما به یاد داشته باشید که کمبود پریز در خانه چه مصیبتی به دنبال دارد.
کپک و قارچ‌ها
سقف و اطراف در‌های چوبی سرویس‌های بهداشتی و گوشه کنارهای آشپزخانه را بررسی کنید تا هیچ گونه قارچ یا نم‌دادگی وجود نداشته باشد چراکه تعمیرات این موارد از دردسرساز و پرهزینه‌ترین‌ها خواهد بود.
درها و پنجره‌ها
از صحت و سلامت بازشوها (در و پنجره) اطمینان حاصل کنید. هریک را بازو بسته کنید تا کامل باز شوند و از جا در نرفته باشند.
تعویض قفل درها
شاید فروشنده کلیدها را به چند آژانس املاک یا تعمیرکار داده باشد خدا می‌داند دیگر چه کسانی کلید خانه جدید شمارا دارند پس برای تضمین امنیتتان هم ه شده هرگز تعویز قفل درها را به تعویق نیندازید و در اولین فرصت که کلید را دریافت کردید آن‌ها را عوض کنید.